Thời trang thuần chay có thực sự tốt?
Piktina – Khái niệm thời trang thuần chay ngày càng phổ biến, nhưng liệu nó có thực sự tốt với môi trường?
Chắc hẳn trong số chúng ai cũng đã nghe về những lý do tại sao chế độ ăn thuần chay lại có tác động tốt hơn đến môi trường tự nhiên, nhưng liệu với thời trang thì sao? Các chất liệu có nguồn gốc từ động vậy như: da, len và lụa từ lâu đã trở thành trụ cột trong ngành công nghiệp thời trang, nhưng tính bền vững ngày càng được chú trọng và những lo ngại về đạo đức dẫn đến sự phổ biến của thời trang thuần chay trong những năm gần đây.
Thời trang thuần chay là gì?
Thời trang thuần chay (Vegan Fashion) là xu hướng khai thác các chất liệu thiết kế “nói không với động vật”, thân thiện với môi trường, cân bằng giữa tư duy kinh doanh với các giá trị đạo đức và trách nhiệm xã hội.
Thời trang thuần chay có thực sự tốt?
Xem xét ở khía cạnh thuần tuý lượng phát thải khí nhà kính của các nguyên liệu làm từ động vật so với thuần chay, cho thấy được sự cải thiện. Các chất liệu như: da, len, lụa…đòi hỏi năng lượng lớn để sản xuất, phát thải ra môi trường, dẫn đến nóng lên toàn cầu so với các chất liệu tổng hợp thay thế như: polyester và exetat (thay thế cho lụa).
Tuy nhiên, những điều này không thể hiện rõ toàn bộ bối cảnh. Đôi khi đồ da trong hầu hết các trường hợp có thể tồn tại lâu hơn đồ làm từ vật liệu tổng hợp. Vào năm 2018, một nghiên cứu so sánh tác động của 4 chiếc áo làm từ: len, bông, polycotton và acrylic cho kết quả chiếc áo làm từ len có tác động ít nhất trong quá trình sử dụng.
Cũng nên nhớ rằng những lựa chọn thay thế cho thời trang thuần chay thường chứa nhất ít nhất một mức độ tổng hợp. Với một số loại da được gọi là da thuần chay, nhưng thực sự là 100% nhựa (thuật ngữ pleather – da giả). Khi nói đến các vật liệu như: polyester, acrylic và axetat thường được dùng làm chất thay thế cho len, lụa cũng có vấn đề về phát thải vi nhựa vào nguồn nước khi giặt, chưa kể thực tế chúng có nguồn gốc từ nhiên liệu hoá thạch.
Chính vì vậy, thuần chay không tương đương với bất kì kết quả bền vững trực tiếp nào. Tất nhiên, trong một số trường hợp, nó có thể mang lại lợi ích về môi trường, nhưng đó không phải là mục đích của định nghĩa thuần chay.
Thời trang thuần chay đang phát triển như thế nào?
Những chất thay thế dựa trên thực vật như: pinatex – từ chất thải của dứa hay mylo – từ rễ nấm cũng chứa một số chất tổng hợp. Điều này dẫn đến câu hỏi đặt ra về điều gì sẽ xảy ra với những chất liệu này vào cuối vòng đời của chúng khi không thể phân huỷ sinh học?
Tất nhiên, những chất liệu thuần chay thay thế vẫn đang trong giai đoạn đầu và chắc chắn sẽ được tiếp tục cải thiện. Cần lưu ý rằng không phải tất cả da động vật đều có thể phân huỷ sinh học, tuỳ thuộc vào quy trình thuộc da được sử dụng khi xử lý da sống.
Mặt khác, có nhiều nỗ lực đề tạo ra các chất liệu bền vững trong thời trang, cho dù nó là sợi tái chế hay tìm nguồn cung ứng sợi được sản xuất từ các phương pháp tái sinh. Việc tạo ra một chuỗi cung ứng minh bạch hơn sẽ rất quan trọng.
Có những lý do về mặt đạo đức để mọi người lựa chọn thời trang thuần chay. Nhưng từ góc độ môi trường, câu trả lời hiện tại không thể rõ trắng – đen khi nó về việc chất liệu thuần chay có thực sự tốt cho hành tinh hay không?
Đó là lý to tại sao trọng tâm của ngành thời trang lúc này là làm cho tất cả các chất liệu thuần chay lẫn không thuần chay trở nên càng bền vững càng tốt.
Trên thưc tế, thời trang thuần chay vẫn đang được nhiều thương hiệu lớn nhỏ trên toàn cầu nghiên cứu và phát triển. Có không ít những thiết kế, bộ sưu tập của các nhà mốt được làm từ các nguyên liệu thuần chay như: Hermès sản xuất túi từ sợi nấm, Chanel và Mango làm túi từ lá dứa…
Chính vì vậy đây là lĩnh vực đầy hứa hẹn trong kế hoạch hướng đến thời trang bên vững, bên cạnh việc tái chế, tăng vòng đời sản phẩm may mặc,…
Cảm ơn bạn đã xem hết bài viết: Thời trang thuần chay có thực sự tốt?
Giang (lược dịch)
